Xét ở khía cạnh nợ xấu, tổng nợ xấu đối với lĩnh vực BĐS chiếm 18,4% nợ xấu toàn hệ thống, tỷ lệ nợ xấu đối với riêng lĩnh vực này là 1,7% tại thời điểm cuối năm 2021. Trong đó, 62% nợ xấu đến từ nhu cầu tiêu dùng mua nhà ở và 38% nợ xấu đối với lĩnh vực đầu tư, kinh doanh BĐS.
"Rủi ro có lẽ không nằm ở con số thống kê nợ xấu mà ở chỗ tỷ lệ thế chấp bằng BĐS trong hệ thống ngân hàng là rất lớn, lên đến 60-70%" - chuyên gia phân tích của công ty chứng khoán trên nhìn nhận.
Hệ quả của giá BĐS tăng cao bất hợp lý là khi giá BĐS giảm mạnh sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng nói riêng và mục tiêu ổn định vĩ mô nói chung.
Cuối cùng, xét ở góc độ điều hành, gần 10 năm nay, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung hướng dòng vốn vào lĩnh vực ưu tiên, đồng thời kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, trong đó có tín dụng BĐS.
Đồng thời, những quy định về tỷ lệ an toàn vốn, tăng hệ số rủi ro với tín dụng cho vay BĐS, lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn và hạn mức tín dụng riêng đối với từng ngân hàng cũng là cách thức để nhà điều hành kiểm soát tín dụng vào lĩnh vực BĐS.
Trong môi trường lãi suất thấp, việc giá nhà đất tăng mạnh bất chấp dịch bệnh và kinh tế khó khăn, đồng thời tín dụng vào lĩnh vực BĐS vẫn tiếp tục tăng mạnh trong giai đoạn mở cửa phục hồi nền kinh tế là cơ sở để nhà điều hành có những biện pháp kiểm soát mạnh tay hơn để nắn chỉnh dòng vốn vào lĩnh vực BĐS.
Trong khi chờ đợi hành lang pháp lý vững chắc hơn để điều tiết hoạt động thị trường BĐS, việc yêu cầu TCTD kiểm soát chặt chẽ và có chọn lọc hơn đối với việc vay mua BĐS cùng với việc cấp hạn mức tín dụng từng lần có lẽ vẫn đang là công cụ chính nhưng không đủ mạnh của NHNN.
Trong bối cảnh trên, việc kiểm soát mạnh trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) nói chung và lĩnh vực BĐS nói riêng cũng đang được chú ý. Trong 3 năm trở lại đây, TPDN đã trở thành kênh huy động vốn cho các nhà phát triển BĐS với lượng phát hành của ngành BĐS chiếm tỷ trọng lớn trong lượng TPDN phát hành.
Trong quý I, doanh nghiệp BĐS vẫn là nhóm phát hành TPDN nhiều nhất, chiếm gần 51% tổng giá trị phát hành. Sau khi xảy ra vụ việc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh, trái phiếu của nhóm BĐS chỉ còn chiếm 11,6% tổng giá trị phát hành trong tháng 4. Cùng với đó, hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn cũng đang được doanh nghiệp thực hiện với khối lượng lớn với khối lượng trái phiếu được mua lại trong tháng 4, tương đương khối lượng mua lại trong cả quý đầu năm. Việc huy động vốn qua kênh TPDN đối với lĩnh vực BĐS đang bị đặt vào tình trạng khó khăn khiến doanh nghiệp BĐS chùn bước.
Khó phân định nhu cầu thực và nhu cầu đầu cơ
"Trong khi rất khó phân định nhu cầu thực và nhu cầu đầu cơ, các biện pháp kiểm soát sẽ tạo ra hệ lụy mà nhiều chuyên gia đã lên tiếng như nguồn cung tiếp tục bị thắt chặt hay giá nhà đất tiếp tục tăng cao, kịch bản xấu hơn là đóng băng thị trường bất động sản" - theo báo cáo của công ty chứng khoán.
Dẫn chứng về trường hợp Trung Quốc, công ty chứng khoán này cho biết, sau một thời gian siết chặt các chính sách về nhà ở thì hiện họ đang phải đẩy mạnh các nỗ lực phục hồi thị trường bất động sản nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
VDSC cho rằng, thực tế, nhà điều hành tại Việt Nam đang vừa làm vừa quan sát, việc kiểm soát sự phát triển quá nóng của thị trường TPDN có liên đới trực tiếp đến lĩnh vực BĐS là một bước đi đúng và cần thiết. Trong khi đó, việc dò đường để kiểm soát tình trạng đầu cơ đất đai gian nan hơn rất nhiều!
Trong một diễn biến mới nhất, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có buổi trả lời phỏng vấn báo chí, trong đó hé lộ, hiện tại có đến 70% tài sản bảo đảm cho các khoản vay tại ngân hàng là BĐS. Số lượng tài sản bảo đảm trên tổng dư nợ là khá lớn.
Ông Hùng khẳng định, NHNN đang điều hành chính sách tiền tệ đối với lĩnh vực BĐS rất linh hoạt. "Chưa có một văn bản nào chỉ đạo siết tín dụng BĐS, hay cũng chưa có một nội dung nào liên quan đến chỉ đạo đối với việc không cho vay lĩnh vực BĐS" - ông Hùng nhấn mạnh. Tuy nhiên, vị này cũng lưu ý, đối với những lĩnh vực rủi ro cao trong hoạt động kinh doanh BĐS và chứng khoán, ngành ngân hàng cũng có ban hành nhiều văn bản cảnh báo để kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào những lĩnh vực này.
Theo dantri
